Bir yazıyı, kitabı okuduğunuzu hatırlıyor fakat içeriğiyle alakalı hiçbir bilgiyi anımsamıyor musunuz? Okuma anını sanki bir hayalde yaşamış gibi hissettiğiniz oluyor mu? Yanıtınız evet ise, merak etmeyin yalnız değilsiniz. Hafıza olimpiyatlarına katılmaya hak kazanmış biri değilseniz, okuduklarınızı  bir süre sonra unutmanız çok doğal.

Beynimiz karşımıza çıkan her bilgiyi hatırlamaz. Beynimizin çalışma sistemi  okuduğumuz, izlediğimiz veya günlük hayatta karşımıza çıkan her şeyi önem sırasına koymaktır. Bu önem sırası karşılaştığımız şeyin hayatta kalışımız ile ne kadar bağlantılı olduğuna göre şekillenir. Yani beynimiz bilinçaltında sürekli ‘Bu yaşamım için ne kadar gerekli?’ diye soran bir sisteme sahiptir.

Okuduğumuz veya izlediğimiz şeyler, genelde hayati önem taşıyan bilgiler içermediğinden, beynin bu bilgiyi uzun süre saklama olasılığı çok düşüktür. Örneğin; kitap okurken amacımızın onu bitirmek olması ve kitaptaki yeni bilgilerin çoğu zaman önceki tecrübelerimizle bağdaşmaması gibi sebeplerle beynimiz bu bilgileri uzun süre saklama gereği duymaz. Ancak yeni bilgi, yaşanmış ve kişi üzerinde etkisi olan deneyimlerle bağdaştığı zaman hafıza uzun süre bu bilgiyi işlemeye ve daha önceki deneyimle birlikte tutmaya başlar. Bu tıpkı okulda veya işyerinde ilk kez görmüş olduğunuz birinin sizin için bir şey ifade etmemesine benzer.  Sürekli görülen veya aynı ortamda bulunulan kişiler, aktif bir iletişiminiz olmasa bile artık sizin için bir şey ifade etmeye başlar. Bu sebeple bir makaleyi, kitabı veya filmi hatırlamak için tekrar tekrar okumak veya izlemek değil, bağlantılar kurmak gerekir. Bir enstrümanı öğrenmenin en iyi yolu, o enstrümanla çalışmak olduğu gibi, okuduğunuz içeriği de hatırlamak için ona bağlam kazandırmak ve çaba göstermek gerekir.

Çok öncelerde okuduğu kitabı dün okumuş gibi anlatan insanlara  imreniyorsanız, sırrı öğrendiniz. Bu tür insanlar hafızalarının çok kuvvetli olmasından da öncelikli, okuduklarını içselleştirdikleri ve bilgileri aktif olarak kullandıkları için tüm bilgileri uzun süre hatırlayabiliyorlar.

Siz de edindiğiniz bilgileri var olan bilgi ve tecrübelerle ilişkilendirerek aktif olarak kullanırsanız, bir süre sonra daha çok şey hatırladığınızı fark edeceksiniz.